नवी दिल्ली (प्रतिनिधी) केंद्र सरकारने सरकारी कर्मचाऱ्यांना मोठी भेट दिली असून केंद्रीय मंत्रिमंडळाने आठव्या वेतन आयोगाला मंजुरी दिली आहे. यासाठी लवकरच एक समिती स्थापन करून आठवा वेतन आयोग तयार करण्याची प्रक्रिया सुरू केली जाणार आहे.आठव्या वेतन आयोगाला मंजुरी देण्यात आली असून त्याची अंमलबजावणी ही पुढील वर्षापासून होण्याची शक्यता आहे. पण वेतन आयोगातील वाढ ठरवण्यामध्ये फिटमेंट फॅक्टर महत्त्वाचा असतो. या फिटमेंट फॅक्टरच्या आधारे सरकारी कर्मचाऱ्यांचे पगार ठरवले जातात.आठव्या वेतन आयोगाने सरकारी कर्मचाऱ्यांच्या पगाराची गणना कशी केली जाईल यामध्ये एक महत्त्वपूर्ण बदल प्रस्तावित केला आहे. हा बदल प्रामुख्याने फिटमेंट फॅक्टरवर आधारीत आहे. ज्यामध्ये पगार कसा वाढू शकतो, त्याचे गणित कसे असेल, याबाबत जाणून घेऊया…!
या वाढीची गणना करण्याची प्रक्रिया सोप्या पद्धतीने करूया:
स्टेप 1 : फिटमेंट फॅक्टर समजून म्हणजे काय?
फिटमेंट फॅक्टर ही एक संख्या आहे जी 7 व्या वेतन आयोगाखाली कर्मचाऱ्याच्या सध्याच्या मूळ पगाराचा गुणाकार करण्यासाठी आणि 8 व्या वेतन आयोगाखाली त्यांच्या नवीन मूळ पगारापर्यंत पोहोचण्यासाठी वापरली जाते.
उदाहरणार्थ, 8 व्या वेतन आयोगासाठी प्रस्तावित फिटमेंट फॅक्टर 2.28 आहे. याचा अर्थ कर्मचाऱ्यांच्या पगाराचा 2.28 ने गुणाकार करून त्यांच्या नवीन पगाराची गणना केली जाईल.
स्टेप -2 : गणना प्रक्रिया कशी?
नवीन पगाराची गणना करण्यासाठी, कर्मचाऱ्याच्या सध्याच्या पगाराचा फिटमेंट फॅक्टरने गुणाकार करा.
सूत्र: नवीन पगार = चालू पगार x फिटमेंट फॅक्टर
हे कसे कार्य करते हे समजून घेण्यासाठी आपण एका उदाहरणाचा विचार करूया:
उदाहरण 1 : लेव्हल A कर्मचारी
सध्याचा पगार (7वा वेतन आयोग): ₹18,000
फिटनेशन फॅक्टर : 2.28
गणना: नवीन पगार = ₹ 18, 000 x 2.28
नवीन पगार = ₹ 40, 944
तर, आठव्या वेतन आयोगांतर्गत, या कर्मचाऱ्याचा पगार अंदाजे ₹41,000 (जवळच्या शंभरापर्यंत पूर्णांक) पर्यंत वाढेल.
पायरी 3 : महागाई भत्ता (DA)
महागाई भत्ता (डीए) ही महागाईचा परिणाम भरून काढण्यासाठी कर्मचाऱ्यांना देण्यात येणारी अतिरिक्त रक्कम आहे. डीए मूळ पगारात जोडला जातो आणि आठव्या वेतन आयोगांतर्गत नवीन पगार रचनेत देखील समाविष्ट केला जाईल.
या प्रकरणात, 2026 पर्यंत महागाई भत्ता 70% पर्यंत पोहोचण्याची अपेक्षा आहे. म्हणून, महागाई भत्ता देखील नवीन मूळ पगारात जोडला जाईल.
उदाहरण 3 : महागाई भत्ता समाविष्ट करणे
चला लेव्हल 1 कर्मचाऱ्याचे उदाहरण घेऊया, ज्याचा नवीन मूळ पगार ₹४०,९४४ आहे.
नवीन मूळ पगार: ₹ 40,844
अपेक्षित महागाई भत्ता (70%): ₹40,944 पैकी 70% = ₹ 28,660.80
एकूण पगार (मूलभूत + महागाई भत्ता) = ₹40,944 + ₹28,660.80 = ₹69,604.80
तर, या कर्मचाऱ्याचा एकूण पगार ₹69,600 (गोलाकार) असेल.
पायरी 4 : वेतन मॅट्रिक्स कसे वापरावे
वेतन मॅट्रिक्स ही एक तक्ता आहे. जो फिटमेंट फॅक्टरवर आधारित 8 व्या वेतन आयोगातील प्रत्येक स्तरासाठी पगार दर्शवते. हे गणना प्रक्रिया सुलभ करते, कारण प्रत्येक स्तरासाठी नवीन वेतन आधीच वेतन मॅट्रिक्समध्ये आधीच मोजले जाते.
उदाहरणार्थ, स्तर A कर्मचाऱ्याचा पगार ₹18,00 वरून ₹21,600 पर्यंत जाईल, तर स्तर 13 कर्मचाऱ्याचा पगार ₹1,23,100 वरून ₹1,47,720 पर्यंत जाईल.
आठवा वेतन आयोगाचा सारांश
नवीन मूळ पगाराची गणना करण्यासाठी सध्याच्या पगाराला फिटमेंट फॅक्टर (2.28) ने गुणाकार करा.
एकूण पगारासाठी 70% पर्यंत पोहोचण्याची अपेक्षा असलेला महागाई भत्ता (DA) नवीन मूळ पगारात जोडा.
तुमच्या पदासाठी नेमका पगार पाहण्यासाठी प्रत्येक स्तरासाठी वेतन मॅट्रिक्स पहा.
या प्रक्रियेचे अनुसरण करून, सरकारी कर्मचाऱ्यांना 1 जानेवारी 2026 पासून त्यांच्या पगारात लक्षणीय वाढ दिसून येईल, किमान वेतन ₹18,000 वरून ₹41,000 पर्यंत वाढेल.
