केरळ-दक्षिण-पश्चिम मान्सून येत्या 24 तासात केरळमध्ये येण्याची शक्यता आहे असे भारतीय हवामान खात्याने सांगितले आहे.ही घटना 2009 नंतर मान्सून सर्वात लवकर आगमनाची नोंद ठरणार आहे.सामान्यतः मान्सून 1 जूनच्या आसपास केरळच्या किनारपट्टीवर दाखल होतो, परंतु यंदा तो तब्बल आठ दिवस आधी येण्याची शक्यता आहे.
मान्सूनच्या लवकर आगमनाचे कारण
हवामान खात्याच्या मते, गेल्या दोन दिवसांत केरळच्या अनेक भागांत कमी दाबाचा पट्टा आणि मान्सून प्रणालीच्या प्रगतीमुळे मुसळधार पाऊस झाला आहे. यामुळे मान्सूनच्या आगमनासाठी अनुकूल परिस्थिती निर्माण झाली आहे. याशिवाय, दक्षिण अरबी समुद्र, मालदीव, कोमोरिन क्षेत्र, लक्षद्वीप, तमिळनाडू आणि बंगालच्या उपसागरातील काही भागांमध्येही मान्सूनच्या प्रगतीसाठी पोषक वातावरण आहे.
IMD ने 20 मे 2025 रोजी जाहीर केले की, गेल्या 24 तासांत केरळ, कर्नाटक आणि गोव्यात मुसळधार ते अति मुसळधार पाऊस झाला आहे, ज्यामुळे मान्सूनच्या आगमनाचा मार्ग मोकळा झाला आहे. यंदाच्या मान्सूनच्या लवकर आगमनामुळे केरळसह दक्षिण भारतातील अनेक भागांना उष्णतेच्या लाटेपासून दिलासा मिळण्याची अपेक्षा आहे.
शेती आणि अर्थव्यवस्थेवर परिणाम
मान्सूनच्या पावसामुळे शेतीसाठी पाण्याची उपलब्धता वाढते, भूजल आणि जलाशयांचे पुनर्भरण होते आणि खरीप हंगामातील पिकांना मोठा फायदा होतो. यंदा IMD ने सरासरीपेक्षा जास्त पावसाचा अंदाज वर्तवला आहे, ज्यामुळे खरीप हंगामात पिकांचे विक्रमी उत्पादन होण्याची शक्यता आहे. याचा थेट परिणाम देशाच्या शेती उत्पादनावर आणि ग्रामीण अर्थव्यवस्थेवर होईल.
केरळमधील सध्याची परिस्थिती
केरळमध्ये गेल्या काही दिवसांपासून मुसळधार पाऊस कोसळत आहे. हवामान खात्याने 18 मे रोजी तिरुवनंतपुरम, कोल्लम आणि पठानमथिट्टा जिल्ह्यांसाठी ऑरेंज अलर्ट जारी केला होता, तर 21 मे रोजी कन्नूर आणि कासारगोड जिल्ह्यांसाठीही ऑरेंज अलर्ट जारी करण्यात आला होता. या पावसामुळे काही ठिकाणी सामान्य जनजीवन विस्कळीत झाले आहे, परंतु याच पावसाने मान्सूनच्या आगमनाची पायाभरणी केली आहे.
महाराष्ट्रात मान्सून कधी पोहचणार?
केरळमध्ये मान्सून दाखल झाल्यानंतर, तो साधारणपणे 7 ते 8 दिवसांत कोकण किनारपट्टीवर, विशेषतः मुंबई आणि आसपासच्या भागात पोहोचतो. यानुसार, महाराष्ट्रात मान्सून 31 मे ते 2 जून 2025 दरम्यान दाखल होण्याची शक्यता आहे.
मान्सूनची प्रगती आणि अंदाज:
कोकण आणि मुंबई: IMD च्या मते, मान्सूनचा प्रवास वेगवान आहे आणि कोकण किनारपट्टीवर 31 मे ते 2 जून 2025 पर्यंत पाऊस पोहोचेल. मुंबईतही याच कालावधीत मान्सूनच्या पहिल्या सरी कोसळण्याची शक्यता आहे. 19 मे पासून कोकण आणि मध्य महाराष्ट्रात मुसळधार पावसाचा जोर वाढला आहे, जो मान्सूनपूर्व पावसाचा भाग आहे.
मध्य महाराष्ट्र आणि मराठवाडा: मध्य महाराष्ट्रात (पुणे, नाशिक, सातारा) आणि मराठवाड्यात 2 ते 5 जून दरम्यान मान्सून दाखल होण्याचा अंदाज आहे. 25 मे रोजी मध्य महाराष्ट्रात अति मुसळधार पावसाची शक्यता IMD ने वर्तवली आहे.
विदर्भ आणि पूर्व महाराष्ट्र: विदर्भात मान्सून साधारणपणे 5 ते 7 जून दरम्यान पोहोचण्याची शक्यता आहे, कारण मान्सूनचा प्रवास पश्चिमेकडून पूर्वेकडे सरकतो.
यंदाच्या मान्सूनचे वैशिष्ट्य
IMD ने एप्रिल 2025 मध्ये अंदाज वर्तवला होता की, यंदा मान्सूनच्या हंगामात (जून ते सप्टेंबर) सरासरीपेक्षा जास्त पाऊस (लॉंग पिरियड ॲव्हरेजच्या 104% पेक्षा जास्त) पडण्याची शक्यता आहे. यावर्षी एल निनो परिस्थितीचा प्रभाव नसल्याने, ज्यामुळे सामान्यतः कमी पाऊस पडतो, मान्सूनच्या पावसाचे प्रमाण चांगले राहण्याची अपेक्षा आहे.
2009 नंतरचे सर्वात लवकर आगमन
यंदाचे मान्सूनचे आगमन 2009 नंतरचे सर्वात लवकर आगमन ठरणार आहे. 2009 मध्ये मान्सून 23 मे रोजी केरळात दाखल झाला होता, तर 2001 मध्येदेखील असाच लवकर आगमनाचा प्रसंग घडला होता. यंदा 24 किंवा 25 मे रोजी मान्सून दाखल झाल्यास, हा 16 वर्षांतील सर्वात लवकर आगमनाचा विक्रम असेल.
मान्सून पुढील काही दिवसांत दक्षिण अरबी समुद्र, मालदीव, कोमोरिन क्षेत्र, लक्षद्वीप, तमिळनाडू, बंगालच्या उपसागरातील काही भाग आणि ईशान्येकडील राज्यांमध्ये पुढे सरकेल. यामुळे केरळसह दक्षिण भारतातील इतर राज्यांमध्येही पावसाचा जोर वाढण्याची शक्यता आहे. मुंबई, ठाणे, रायगड आणि महाराष्ट्राच्या इतर भागांसाठी 17 ते 21 मे दरम्यान पावसाचा यलो अलर्ट जारी करण्यात आला होता, तर कर्नाटक आणि गोव्यातही मुसळधार पावसाची नोंद झाली आहे.
